
طرح پژوهشی « مطالعه تطبیقی دانشگاههای جهان: مطالعه موردی کشورهای اروپای شرقی؛ روسیه، بلاروس، اکراین، رومانی، لهستان و قزاقستان» طی قراردادی بین دانشگاه شهید بهشتی و مرکز مطالعات و همکاریهای علمی بینالمللی به سرپرستی خانم دکتر سلما امی انجام شده است.
این پژوهش با هدف شناخت روند و الویتهای دانشگاههای حوزۀ اروپای شرقی و شناسایی ظرفیتهای همکاری علمی و پژوهشی با کشورهای توسعهیافته انجام شده است و نتایج حاصل از این پژوهش میتواند شاخصی را برای ارزیابی همه جانبۀ دانشگاههای کشور ارائه نماید. همچنین این مطالعه میتواند زمینۀ شناسایی دانشگاههای برتر برای متقاضیان ادامۀ تحصیل در دانشگاههای خارج از کشور باشد و دانش و آگاهی در زمینۀ ساختارهای آموزش عالی را برای سیاستگذاران آموزش عالی کشور افزایش دهد. این اطلاعات برای ارزشیابی مدارک فارغ التحصیلان در اداره کل دانش آموختگان وزارت علوم ضروری است وزمینههای همکاری و گسترش روابط موسسات و شرکتهای آموزشی و فناور را تبیین میکند.
برای انجام این پژوهش، نخست ساختار آموزش عالی کشورهای اروپای شرقی: روسیه، بلاروس، اکراین، رومانی، لهستان و قزاقستان از طریق مقایسۀ نسبت هزینه کرد در آموزش عالی با توجه به درآمد ناخالص ملی هر کشور، بررسی شده است و سپس روابط نهادهای مرتبط با آموزش عالی و عملکرد پارکها، قطبها و شتابدهندهها، شرکتهای دانش بنیان، استارت آپها (تعداد، نوع و نحوه حمایت) مطالعه شده است. در این مطالعه به منظور بررسی موفقیت الگوهای آموزشی و پژوهشی، مقایسهای بین دانشگاههای کشورهای منتخب براساس شاخص علمسنجی جهانی، شانگهای، لیدن و تیمز صورت گرفته است.
نتایج، روسیه و لهستان را در صدر نشان میدهد. این مطالعه روسیه را به عنوان کشور نخست در بین المللی سازی دانشگاه در اروپای شرقی از طریق جذب پروژههای بین المللی و دانشجویان خارجی معرفی میکند. سرانه هزینهکرد بالاتر در توسعۀ آموزش عالی و علم نسبت به سایر کشورها در روسیه موجب شده است دستاوردهای این کشور در علوم پایه، مهندسی، هوافضا و صنایع پیشرفته، چشمگیر باشد. پژوهشهای ملی و بین المللی، روسیه، بلاروس و اکراین را در حوزههای، فناوری نانو، فنآوریهای جدید در علوم زیستی، ژنومیک، فنآوریهای اطلاعاتی، فنآوریها در زمینهی توسعه پایدار و تغییرات اقلیمی موفق نشان میدهد. همچنین بسترهای همکاری در در زمینۀ هوش مصنوعی، نرمافزارهای پیشرفته مهندسی، بازیها و برنامههای تلفن همراه، فناوری اطلاعات برای مراقبتهای بهداشتی، کشاورزی، نرمافزارهای بانکداری، فناوریهای لیزر و اپتیک در بلاروس و لهستان قابل توجه است.