بیومیمتیک در خدمت درمان آسیب‌های استخوانی
تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۰۲/۱۷
با حمایت مرکز مطالعات و همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، اعضای هیات علمی دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی موفق به ارائه روشی نوین برای ترمیم آسیب‌های استخوان‌های حساس جمجمه و صورت مبتنی بر استفاده همزمان سلول‌های بنیادی و داربست‌های پیشرفته نانوفناوری شدند. این پژوهش در راستای حمایت از یک پایان‌نامه دانشجوی کارشناسی ارشد (آتنا گالفی) صورت گرفته است.
به گزارش روابط عمومی مرکز مطالعات و همکاری‌های علمی بین‌المللی، روش درمانی جدیدی که حاصل همکاری مراکز علمی داخلی و خارجی مشتمل بر دانشگاه شهید بهشتی (دکتر مهدی جهانفر، دکتر ناصر فرخی، دکتر حسین شاهسوارانی)، انستیتو پاستور ایران (دکتر عاطفه علیپور)، دانشگاه پزشکی ونژو چین، دانشگاه یوانزی تایوان، دانشگاه ساوینتای هند و دانشگاه ایستینیه ترکیه انجام شده، راهکاری پیشرفته و نوآورانه برای ترمیم آسیب‌های استخوانی حساس جمجمه و صورت ارائه داده است.
با توجه به روند فزاینده آسیب‌های مختلف در زندگی جدید، ترمیم نقایص استخوانی به‌ویژه در نواحی حساس مانند جمجمه، فک و صورت، همواره یکی از چالش‌های بزرگ در پزشکی بازساختی به شمار می‌رود و گروه‌های تحقیقاتی مختلف در سراسر جهان برای ارائه راهکارهای درمانی مؤثرتر تلاش می‌کنند. در این میان، استفاده از سلول‌های بنیادی و نانو فناوری به عنوان دو راهبرد کلیدی، در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. روش درمانی جدید ارائه شده در پژوهش یاد شده، مبتنی بر کشت سلول‌های بنیادی روی داربست سلولزی طبیعی است که همراه با نانوذرات سیلیکا و ماده موثره پروآنتوسیانیدین (ترکیبی طبیعی استخراجی از هسته انگور) پوشش‌دهی شده است. این داربست نه‌تنها به سلول‌های بنیادی کمک می‌کند تا به سلول‌های استخوانی تمایز یابند، بلکه رشد و تکثیر آن‌ها را بدون نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها حمایت می‌کند.
آزمایش‌های پیش بالینی نشان داده است این داربست، با تقویت فعالیت آنزیمی آلکالین فسفاتاز، معدنی شدن ماتریکس استخوانی و تولید کلاژن، بازسازی سریع‌تر و مؤثرتر بافت استخوانی را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، خاصیت ضدباکتریایی این داربست در برابر باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی، خطر عفونت‌های پس از جراحی را کاهش می‌دهد. آزمایش‌های پیش بالینی نشان دادند داربست سلولی توسعه‌یافته، علاوه بر تسریع بازسازی بافت استخوانی، در تشکیل مجدد عروق، کاهش التهاب و بازسازی اپیتلیال نیز عملکرد چشمگیری داشته است. این ویژگی‌ها، این فناوری را به راه‌حلی جامع و موثر برای ترمیم آسیب‌های استخوانی تبدیل کرده است. این روش درمانی نوین، با الهام از طبیعت و بکارگیری فناوری‌های پیشرفته نانو و سلول‌های بنیادی، نه‌تنها تحولی در درمان آسیب‌های استخوانی محسوب می‌شود، بلکه توانمندی‌های علمی کشور را در سطح جهانی به‌رغم محدودیت‌ها و تحریم‌های متعدد به نمایش گذاشته است.
این پژوهش ارزشمند در مجله معتبر بین‌المللی Emergent Materials منتشر شده و دسترسی به آن از طریق پیوند https://link.springer.com/article/10.1007/s42247-024-00909-5 امکان‌پذیر است.
[/su_column]
